راه اندازی الکتروموتورها توسط تابلو برق

راه اندازی الکتروموتورها توسط تابلو برق

یکی از مهمترین اطلاعاتی که طراحان و متخصصان به آن نیازمند هستند، مشخصات دقیق مصرف کننده ها می باشد ،زیرا این اطلاعات ،پایه و اساس کلیه محاسبات و انتخاب لوازم در تابلو های برق هستند.

ضمنا اگر اطلاعات درستی از مصارف موجود نباشد ،نمی توانند در بحث محاسبات لوازم حفاظتی دقت لازم را داشته باشند.

طبق استاندارهای جهانی، برروی هر وسیله ی الکتریکی باید اطلاعاتی از قبیل ولتاژ کار جریان ، توان و دیگر مشخصات نوشته شوند.

مفاهیم و مشخصاتی که بر روی پلاک موتورها حک می شوند، اطلاعات بسیار مهم و ضروری می باشند .

بنابراین در اینجا طریقه استخراج اطلاعات از روی پلاک موتورها را بررسی می نماییم.

مشخصات پلاک الکتروموتورها :

1-نام کارخانه سازنده	2-مدل
3-قدرت خروجی بر حسب اسب بخار	4-شماره بدنه
5-ولتاژ کار	6-تعداد فاز( سه فاز-تک فاز)
7-مقدار جریان نامی	8-ضریب کارکرد
9-کلاس عایقی	10-دمای مجاور یا دمای محیط
11-تعداد دور در دقیق	12-مدت زمان کار موتور در بار نامی
13-حروف اختصاصی(حالت توقف یا در حال موتور	14-حداکثر بازدهی
15-میزان بازدهی نامی	16-نوع استانداردNEMA
17-ضریب قدرت (PF )	18-فرکانس بر حسب هرتزHz

نکته : روی پلاک موتورها ولتاژ نامی سیم پیچ ها نوشته شده است .

مثلا 220/380 ولتاژ کمتر نشانگر ولتاژ هر کلاف خواهد بود.

بنابراین باید اتصال موتور طوری انجام شود که ولتاژ بیشتری به آن نرسد ،یعنی این موتور به صورت ستاره کار خواهد کرد اگر بر روی پلاک موتور 380/660 نوشته باشد در این صورت چون ولتاژ کمتر 380 ولت است و چون در اتصال مثلث ولتاژ هر کلاف 380 ولت می باشد ، آن را مثلث می بندیم .

به دلیل اینکه موتورها دارای جریان راه اندازی یا جریان اولیه می باشند ،آنها را ابتدا ستاره و سپس مثلث می بندیم که در قسمت های آتی به روش اتصال آن اشاره می نماییم .

الکترو موتورهای سه فاز از نظر کلی به دو بخش : راه اندازی تک ضرب (مستقیم) و راه اندازی ستاره – مثلث تقسیم می شوند .

الکترو موتورهای سه فاز تک ضرب:

 

ابتدا اشاره مختصری به نحوه ی سربندی و اتصال الکتروموتورها می نماییم تا درک بیشتری نسبت به کارکرد آنها پیدا کنیم.

راه اندازی به روش ستاره Y :

پس از اینکه نحوی سربندی موتور را مشخص کردیم ،آن را به این صورت سربندی می کنیم  .

فرض می کنیم موتور باید بصورت ستاره راه اندازی شود.

• روی هر الکتروموتور ،قسمتی وجود دارد که سیم های سه فاز قدرت باید در این قسمت اتصال یابند .این قسمت “تخته کلم” نام دارد.

در شکل زیر ،تصویر تخته کلم موتور را بدون سربندی مشاهده می کنیم .

بر روی آن 6 پیچ اتصال وجود دارد که هر یک از آن ها با حروف اختصاری نام گذاری می شوند.

پیچ های هم نام مانند U و U1 مشخصه ی دو سر یک کلاف سیم پیچ هستند که سه پیچ اول مربوط به ورودی 380 می باشد که با نام های U,V,W مشخص شده اند.

نحوی نامگذاری سیم پیچ ها .نحوی اتصال آنها در داخل موتور را در شکل زیر مشاهده می کنید.

اکنون ،متوجه خواهیدشد که سیم پیچ ها چگونه به پیچ ها متصل هستند .

برای مثال پیچ های U و U1 دو سر یک سیم پیچ هستند و همچنین V1.V و W.W1 نیز سرهای دو سیم پیچ دیگر هستند.

پیچ های ردیف پایین ،یک پله جلوتر از سر دیگر سیم پیچشان قرار گرفته اند و دقیقا روبروی هم نیستند .این جابجایی بدلیل سهولت در اتصال مثلث طراحی شده است که در قسمت بعد متوجه خواهید شد .

حال ، باید این مطلب را بدانید که برای اتصال به روش ستاره ،سه سیم پیچ موتور مانند شکل مقابل به یکدیگر وصل می شوند .

به این معنی که به پیچ های U,V,W  باید سه فاز اصلی متصل شود و پیچ های U1.V1.W1 باید به یکدیگر اتصال یابند تا حالت ستاره برقرار شود.

در این اتصال ،ولتاژ داخلی هر سیم پیچ 220 ولت خواهد شد.

 برای اینکه این حالت را روی تخته کلم موتور پیاده کنیم ، باید مطابق شکل ،سه فاز اصلی را به پیچ های U1,V1,W1 متصل کرده و سه سر U.V.W  را توسط پل های کوچکی که روی موتور قرار دارند ، به هم وصل کنیم .

 

 

 

با این کار، دقیقا اتصال ستاره انجام می شود.

قابل ذکر است که در حالت ستاره ،جریان موتور به یک –سوم جریان در حالت مثلث می رسد و در ضمن ،موتور با دور پایین تری شروع به کار می کند.

IY=1/3*I∆                                                          

راه اندازی به روش مثلث ∆

در این روش نیز ابتدا نحوه ی سربندی  سیم پیچ های موتور را مرور نموده و سپس ، نحوه ی اتصال و پیاده کردن آن را روی موتور توضیح می دهیم.

همانطور که در شکل بالا می بینید ، در این روش باید انتهای هر سیم پیچ مانند (U1 ) را به ابتدای سیم پیچ بعدی (V ) وصل نماییم و محل اتصال این دو را به یکی از فازهای اصلی متصل کنیم ،به عبارت دیگر، سه سیم پیچ با هم سری شده و محل تلاقی هر دو سیم پیچ به یک فازوصل می شود .

حال برای پیاده کردن روی تخته کلم موتور به این صورت عمل می کنیم .

مانند حالت ستاره، در این روش نیز ابتدا باید سه فاز اصلی را به سر پیچ های U,V,Wوصل نموده و سپس ،پیچ های روبروی هر سر پیچ را توسط پلاک های ارتباطی به هم وصل می کنیم .

به این صورت با الگو گرفتن از شمای حقیقی اتصال سیم پیچ ها در شکل قبل ، می توانیم حالت مثلث را بر روی موتور اجرا کنیم .