عیب یابی در تابلو برق
در این مقاله شما را با تابلو برق صنعتی و عیب یابی تابلو برق آشنا خواهیم کرد تا در صورت نیاز و با رعایت تمام نکات ایمنی، بتوانید مشکل به وجود آمده را سریع‌تر تشخیص و برای برطرف کردن آن اقدام نمایید. تابلو برق توزیع و تجهیزات آن در صنعت از اهمیت بالایی برخوردار هستند. چرا که اکثرا در صنایع مختلف و حتی ساختمان های مسکونی نیاز به تابلو برق و تجهیزات آن دارد. به وجود آمدن هرگونه عیب و خطا در تابلو برق ممکن است خسارات زیادی را برای کارخانه ها، کارگاه ها، وسایل برقی و … به وجود آورد. تابلو برق از مهم‌ترین تجهیزات برقی به شمار می آید، که در صورت بروز هرگونه مشکل در آن باید به سرعت عیب یابی شود.
تعریف تابلو برق و انواع آن
پیش از آن‌که روش های عیب یابی تابلو برق را برای شما بیان کنیم، بهتر است در ابتدا تعریفی از تابلو برق و انواع آن مانند تابلو برق صنعتی را ارائه دهیم. استفاده و به کار گرفتن تجهیزات برقی باید به صورتی باشد که در درجه اول ایمنی آنها تأمین شود تا از وجود هرگونه برق‌گرفتگی، اتصال کوتاه، خسارت به تجهیزات و … جلوگیری شود.
تابلو برق در تأمین این هدف بسیار مورد کاربرد قرار می گیرد. زیرا تجهیزات مختلف را در خود جای می‌دهد و مانع از دسترسی افراد غیرمتخصص به این تجهیزات می‌شود. به‌طورکلی تابلو برق را می‌توان یک محفظه دانست که تمام قسمت های مختلف تجهیزات الکتریکی مانند چراغ سیگنال تابلو برق، مدار فرمان، انواع کلید ها، فیوز، رله و … را در خود جای داده است که باعث دسترسی راحت افراد متخصص به این تجهیزات می‌شود که می‌توانند انرژی الکتریکی را به‌واسطه آن توزیع و کنترل کنند.
استفاده از تابلو برق مزیت های زیر را به همراه دارد:
- همه تجهیزات الکتریکی در دسترس قرار می‌گیرند.
- عیب یابی را تسریع می بخشد زیرا قطعات با نظم در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.
- کنترل و توزیع برق به واسطه تابلو برق راحت تر می‌شود.
- بسیاری از خطرات احتمالی چون برق‌گرفتگی را به شدت کاهش می دهد.
نکات مهم در خصوص عیب یابی تابلو برق
تابلو برق در انواع متفاوتی طراحی و تولید می‌شوند که پس از ساخت، آنها را به بازار عرضه می‌کنند. بنابراین باید این نکته را در نظر گرفت که هر نوع از این تابلو برق ها برای عیب‌یابی نیاز به دانش و مهارت خاص خود را دارند که بهتر است قبل از استفاده، نسبت به آنها اطلاعات جامع و کاملی داشته باشیم. از این رو بهترین روش برای عیب یابی تابلو برق مراجعه به منوال‌ها و اطلاعات سازنده می‌باشد.
در عیب یابی تابلو های برق در اولین اقدام باید تجهیزات داخل تابلو برق چک شوند که سریع تر بتوانید عیب و ایراد به وجود آمده را برطرف کنید. در ادامه به برخی از نکات مهم در خصوص عیب یابی تابلو برق اشاره شده است که دانستن آنها، در بسیاری از مواقع بسیار مفید و کارآمد می باشد.
1- اگر در یک تابلو برق مشکلی پیش آمد، توصیه می‌شود که در ابتدا نگاهی به تجهیزات حفاظتی بیاندازید. اینترلاک ها یا همان قفل های درونی تابلو ممکن است، علت بروز مشکل و عیب در تابلو برق و اختلال در برق رسانی، باشند. پس قبل از چک کردن قطعات مختلف تابلو برق، حتما این قطعات حفاظتی را بررسی کنید.
2- ساده ترین روش به منظور عیب یابی تابلو های برق، مراجعه به قطعات و اجزای تابلو برق می باشد. بررسی ظاهری قطعات می‌تواند تا حدودی تشخیص را ساده کند زیرا از طریق مشاهده سیاه شدن قطعات، بوی سوختگی، جدا شدن قطعات و افتادن آنها، عدم اتصال و … می‌توان عیب‌یابی را تا حدودی پیش برد. عیب‌یابی کنتاکتورها، رله ها و … راه را برای تعمیر و عیب‌یابی تابلو برق آسان می‌کند.
3- در تابلو برق، تجهیزات اندازه گیری همچون ولتمتر، رله ها، آمپرمتر و … وجود دارد که معمولا به مواردی چون چراغ سیگنال، هشداردهنده، اعداد و … مجهز می باشند. در مواقع به وجود آمدن هرگونه عیب و ایراد در تابلو برق توجه به این هشداردهنده‌ها، چراغ های سیگنال و … می‌تواند عیب‌یابی را سریع‌تر کند. پس توصیه می شود که در مراحل ابتدایی حتما این نکات را در نظر بگیرید و به بررسی این قطعات بپردازید.
4- تابلو برق شامل مدار های فرمان و قدرت است که این مدار ها سیم‌کشی های زیادی را دارا هستند. اگر در زمان وصل کردن آنها یا مواردی دیگر در این سیم‌کشی ها اشتباهی رخ بدهد، سیستم برق‌رسانی دچار مشکل خواهد شد. پس توصیه ما این است که برای عیب‌یابی تابلو برق به کمک نقشه این مدارات، درست بودن آنها را چک کنید.
5- هرکدام از قطعات و تجهیزات الکتریکی دارای تنظیمات خاص خود هستند که بی توجهی به آنها سبب بروز مشکل خواهد شد. در تابلو برق قطعات الکتریکی زیادی چون رله، تایمر و … وجود دارد که نیاز به تنظیمات خاص خود را دارند. بنابراین مراجعه به این قطعات و بررسی کردن تنظیمات آنها، یک روش برای عیب‌یابی تابلو برق به شمار می‌رود.
6- یکی از مواردی که می‌تواند عیب یابی تابلو برق را آسان تر کند، آگاهی داشتن از تعمیرات صورت گرفته بر روی قطعات است. ممکن است یکی از قطعات الکتریکی درگذشته دچار مشکل شده باشد که دانستن تاریخ تعمیر و نوع ایراد آن برای حل مشکل بسیار مهم خواهد بود.
7- برای عیب یابی الکتریکی مدارات روش های مختلفی می‌تواند وجود داشته باشد که از آنها می‌توان به تست پیوستگی مدار، تست ولتاژ ها، تست مقاومت عایقی و تست جریان مصرفی و … اشاره کرد.
علاوه بر کلیات ذکر شده در موارد بالا برای عیب یابی تابلو برق ذکر این نکته الزامی می‌باشد که هر تابلو و هر تجهیز برای خود تست و عیب یابی مخصوص به خود را دارد. شناخت کامل تمامی اجزا تابلو برق، نحوه مونتاژ کردن و نحوه کار کردن از الزامات اولیه به شمار می آید. از این جهت بسیار مهم می باشد که اگر در تابلو برقی از چندین کنتاکتور استفاده شده بود بتوان تشخیص داد که هر کدام برای چه عملکردی استفاده شده است.
کنترل فاز یک بخش جدا نشدنی در تابلو برق ها می باشد که در موارد خاصی شاهد استفاده آن نخواهیم بود. چک کردن کنترل فاز را در الویت قرار دهید. باید چک کنید که خطایی رخ نداده باشد. اصولا رخ دادن خطاها در اثر اضافه جریان، جا به جایی فاز ها یا حتی دو فاز شدن صورت می گیرد.
چک کردن سایر المان ها اندازه گیری، برای مثال کنترل بار را در نظر بگیرید که می توانند از طریق ترانس جریان، اضافه جریان را در مدار تشخیص دهند. مدار هم با خطایی که رخ می دهد موجب قطع شدن می شود. بررسی المان هایی از جمله شستی استپ و استارت، سلکتور ها، تیغه های کمکی کنتاکتور ها، تغذیه ی صحیح کنتاکتور ها و … نیز ضروری می باشد.
به طور مثال اگر تابلو برق را به این صورت برنامه ریزی کرده باشید که پس از استارت، فیوز وارد عمل شود، در این حین موتور توسط مدار قطع شود، باید به سراغ موتور بروید تا عیب یابی کنید. به این صورت که کابل های موجود موتور را از ترمینال خروجی خارج نمایید و تابلو را بدون وجود موتور استارت نمایید. اگر تابلو بدون بروز هیچ گونه مشکلی در حالت اتصال باقی مانده و استارت می شود باید بدانید که موتور است که ایراد پیدا کرده است و ممکن است دچار قفل شدن رتور شده باشد. برای سایر المان ها هم همین روند را پیش بگیرید.
